Co to są wtrącenia w diamentach?
Diamenty powstają w ekstremalnych warunkach — pod ogromnym ciśnieniem i w bardzo wysokiej temperaturze, a ich wzrost trwa od jednego do trzech miliardów lat. W rezultacie jedynie nieliczne diamenty występują w naturze w idealnym, nieskazitelnym stanie. Większość z nich zawiera różnego rodzaju cechy czystości, które wpływają na wygląd kamienia, jego strukturę wewnętrzną, ocenę czystości oraz cenę.
W zależności od charakteru, cechy czystości dzielą się na wtrącenia (czyli wewnętrzne cechy) oraz skazy (czyli zewnętrzne cechy powierzchniowe).
Wtrącenia diamentowe, czyli wewnętrzne cechy, które mogą także rozciągać się z powierzchni do wnętrza kamienia, to m.in.:
- bearded girdle (owłosiona rondysta),
- bruise (stłuczenie),
- cavity (kawerna [ubytek]),
- chip (wyszczerbienie),
- cloud (chmurka),
- crystal (kryształ),
- feather (pióro),
- grain center (centrum wzrostu ziarnistego),
- indented natural (wgłębiony fragment naturalnej powierzchni),
- internal graining (wewnętrzne ziarna),
- internal laser drilling (wewnętrzne wiercenie laserowe),
- knot (sęk),
- laser drill hole (otwór po wierceniu laserowym),
- needle (igła),
- pinpoint (punktowe wtrącenie) oraz twinning wisp (skręt bliźniaczy).
Wady te mogą być mniej lub bardziej poważne – wszystko zależy od tego, jak wpływają na rozchodzenie się światła w kamieniu.
Skazy diamentowe, czyli zewnętrzne cechy czystości, ograniczają się do powierzchni kamienia. Zaliczają się do nich:
- abrasion (otarcie),
- burn marks (ślady przypalenia),
- extra facet (dodatkowa faseta),
- lizard skin (skóra jaszczurki),
- natural (naturalna powierzchnia),
- nick (nacięcie), pit (dziurka),
- polish lines (linie polerskie),
- rough girdle (niedokładnie wykończona rondysta),
- scratches (rysy) i surface graining (ziarnistość powierzchniowa).
Niektóre z tych skaz można wypolerować lub usunąć poprzez odpowiednie szlifowanie.
Bearded Girdle (owłosiona rondysta)
Jak sama nazwa wskazuje, tego rodzaju wtrącenie przypomina włoski lub drobne piórka, które rozciągają się od rondysty (krawędzi) do wnętrza kamienia. Powstaje ono zwykle w wyniku niewłaściwego procesu szlifowania diamentu. Silnie owłosiona rondysta wygląda na szarą i zamgloną, jakby była zarysowana. Diamentu z takim defektem należy unikać, ponieważ znacząco obniża on walory estetyczne kamienia.
Bruise (stłuczenie)
Choć diament jest najtwardszym naturalnie występującym materiałem na Ziemi, może posiadać stłuczenia. Tego rodzaju wada najczęściej pojawia się w miejscu łączenia faset w wyniku działania siły zewnętrznej i wygląda jak drobne, pierzaste linie przypominające korzenie.
Cavity (kawerna [ubytek])
Kawerna to niewielkie, głębsze, kanciaste wgłębienie powstające zwykle w wyniku wypadnięcia kryształu sięgającego powierzchni lub jego usunięcia podczas polerowania. Szlifierze często pozostawiają kawerny, ponieważ ich całkowite usunięcie wiąże się z utratą masy diamentu, co wpływa na jego wartość rynkową. Takie wtrącenia mogą z czasem ciemnieć, ponieważ gromadzą się w nich kurz i oleje.
Chip (wyszczerbienie)
Wyszczerbienia to małe, płytkie ubytki na powierzchni diamentu, występujące najczęściej w okolicach szpicy (culet), rondysty lub na łączeniach faset. Powstają zazwyczaj w wyniku uderzenia lub naturalnego zużycia. Choć są łatwe do zauważenia gołym okiem, problem z nimi nie ogranicza się tylko do estetyki. Ubytek strukturalny zwiększa ryzyko dalszego pękania, dlatego diamenty z wyszczerbieniami mają znacznie niższą wartość i sprzedawane są z rabatem.
Pinpoint i Cloud (punktowe wtrącenie i chmurka)
Pinpoint to mikroskopijne, białe lub czarne kryształki zatopione w strukturze diamentu. Wyglądają jak maleńkie kropki i są uznawane za jedne z najmniej problematycznych wtrąceń.
Chmurką (cloud) nazywa się skupisko pinpointów znajdujących się blisko siebie i tworzących zamglony efekt. Małe, rozproszone chmurki nie stanowią problemu, ale większe mogą znacznie pogorszyć wygląd diamentu i nadać mu mętny wygląd.
Crystal (kryształ)
Kryształ to naturalna forma minerału (w tym również innego diamentu) zamknięta wewnątrz kamienia. Zazwyczaj są bezbarwne lub białe, choć mogą występować w różnych kolorach w zależności od składu mineralnego. Rzadko zdarza się, że mają unikalne i ciekawe kształty, takie jak pszczoła, delfin czy serce.
Feather (piórko)
Piórko to niewielkie pęknięcie w wewnętrznej strukturze diamentu. W zależności od kąta patrzenia może być prawie niewidoczne lub odbijać światło i przypominać białe piórko. Czasem mają szarawy lub brązowy odcień i są widoczne gołym okiem.
Duże piórka, zwłaszcza te sięgające powierzchni lub rondysty, mogą osłabiać strukturę diamentu i są niepożądane.
Grain Centre i Internal Graining (centrum ziarnistości i wewnętrzna ziarnistość)
Wewnętrzna ziarnistość to linie, kąty lub krzywizny spowodowane nieregularnym wzrostem kryształu. W zależności od stopnia nasilenia mogą nadawać diamentowi mleczny lub zamglony wygląd.
Centrum ziarnistości to skoncentrowany obszar zniekształcenia kryształu, który może wyglądać jak jasny lub ciemny punkt.
Indented Natural (wgłębiona naturalna powierzchnia)
To fragment nieoszlifowanej, naturalnej powierzchni surowego diamentu, który sięga poniżej wypolerowanej powierzchni kamienia. Najczęściej występuje w pobliżu rondysty i wskazuje na próbę maksymalizacji masy przez szlifierza.
Internal Laser Drilling i Laser Drill Hole (wewnętrzne wiercenie laserowe i otwór po wiertle laserowym)
Wewnętrzne wiercenie laserowe to technika używana do dotarcia do ciemnego wtrącenia wewnątrz diamentu poprzez stworzenie kanału z istniejącego piórka lub powierzchni. Umożliwia to wybielenie lub zmniejszenie widoczności skazy.
Otwór po wiertle laserowym to mały tunel sięgający powierzchni, wykonany za pomocą lasera. Zwykle jest niewidoczny gołym okiem, ale wiele takich otworów może wpłynąć na trwałość i wartość kamienia.
Knot (sęk)
Sęk to biała lub przezroczysta inkluzja, która sięga aż do powierzchni wypolerowanego diamentu. Może wpływać na jego trwałość oraz powodować nierówności powierzchni.
Needle (igła)
Igła to długa, cienka inkluzja przypominająca kształtem igłę. Zazwyczaj jest biała lub przezroczysta. Gdy występuje w skupiskach, może znacząco pogorszyć stopień czystości oraz wygląd kamienia.
Twinning Wisp (skręt bliźniaczy)
Skręt bliźniaczy to łańcuch drobnych pinpointów, chmurek lub kryształów, powstały na skutek nieregularnego wzrostu kryształu. Tworzy się, gdy diament przerywa wzrost z powodu niekorzystnych warunków, a następnie zaczyna rosnąć w innym kierunku.